De kracht van rituelen en 'de beweging' zelf maken, is voor mij steeds weer indrukwekkend. De 'overgangen' in ons leven bekleden met een ritueel en de beweging maken die daarbij hoort maakt het intenser en uiteindelijk zachter. Door zelf die bewegingen te maken komt er een diepte bij die verder gaat dan dat je er alleen naar kijkt of de bewegingen aan een ander overlaat. Het kunnen 'dragen' van het grote wat er aan het gebeuren is lijkt hierdoor beter te gaan. Het word totaal, volledig, schoon, je kan het 'belichamen' waardoor je, als de tijd rijp is de volgende stap kan zetten.
Rituelen en zelf 'de beweging' maken kan bij vele levensmomenten. Hier heb ik het over rituelen rond afscheid en de dood. Bijvoorbeeld over het zelf verzorgen en kleden van het overleden lichaam. Het lichaam zelf inwikkelen in een wade, of het over leggen van het lichaam van het bed in de kist of op de baar. Het zelf maken van de rouwkaart of het zelf sluiten van de kist. Het zelf dragen van de kist of de baar. Het zelf dicht scheppen van het graf. Allemaal handelingen, bewegingen noem ik ze, die als je ze zelf doet een diepe indruk maken, zeker.
Maar wat ook verlichtend kan werken, omdat je handen, je lichaam zelf iets doen om het onbegrijpelijke toch begrijpelijk te maken. Omdat je lijf, je handen, de dingen doen komt het op een andere laag binnen dan alleen in het hoofd, je hele wezen gaat de werkelijkheid 'bevatten' je maakt het als het ware 'eigen'. In vroeger tijden was het gewoon dat familie, al dan niet samen met buren of met de vroedvrouw uit het dorp deze handelingen samen deden. Op een moment in de tijd kwam er steeds meer taboe rondom de dood en zijn we ons er meer en meer van gaan afkeren. Zijn we de handelingen die daarbij horen gaan overlaten aan 'deskundigen'. Stonden we er bij en keken ernaar, wisten ons steeds minder een houding te geven en zijn gaan geloven dat het eng is om onze eigen geliefde overledene te verzorgen, te begeleiden tot in het graf, of tot in het vuur.
Ik geloof, en ik spreek uit ondervinding, dat als we weer veel meer zelf de bewegingen gaan (durven) maken, de handelingen weer met onze eigen handen gaan doen, we zuiverder en levendiger kunnen rouwen en loslaten. En het leven op die manier meer in zijn heelheid kunnen leven.
En zo hebben wij zelf in mei de as van Ben verstrooid op Kreta, een prachtige rituele dag hebben we gemaakt, eigenlijk was het een rituele reis.
De laatste beweging die er nog te maken viel in het hele proces.
De beweging die tijd nodig had om te rijpen, en nu gemaakt kon worden.
En wederom heeft het een diepe indruk op me gemaakt, om het uit te voeren en wat het met en in me doet. Ik had het nog nooit gedaan, nooit eerder had ik menselijk as in mijn handen. Nooit eerder had ik deze beweging gemaakt.
Ben had aangegeven het fijn te vinden als zijn as op Kreta zou worden uitgestrooid, waar en hoe was aan mij.
Ik liet me leiden door mijn gevoel en intuïtie, en ik voelde me ook duidelijk geleid door iets groters. Ik stemde me diep af op wat er in mij opkwam, hoe het voelde, het mocht helemaal kloppen. Samen met mijn dochter kwam ik tot een mooie dag, een mooie zonnige zondag. Mijn dochter maakte de avond ervoor een intiem dinertje voor ons twee. De urn met een kaarsje erbij en bloemetjes erop stond dichtbij ons. En we proosten op het vrijgeven van de stoffelijke energie van Ben. Op de liefde en het licht.
Ik had zorgvuldig gevoeld en bekeken op welke plaatsen ik het wilde:
het werden, de plek waar we verbleven in de Goddelijk baai direct aan zee waar we zulke prachtige vakanties hadden gehad. 'Waar zee en wolk samen kwamen.'
In een oude kerk (die nooit is afgebouwd) op gewijde grond, wat Ben mij ooit met zoveel liefde had laten zien, waar de serene stilte toch voelbaar is. Waar naast hij ooit een huis had willen kopen. 'De kerk met zicht naar alle winden.'
En aan het strand waar we op uit gekeken hadden toen we onze huwelijksreis vierden. 'Alles wat Ben ooit beminde.. kon zijn energie zich mee verbinden..'
Op elke plek kwam er spontaan een lied of een mantra in mij op, en als we de as verstrooid hadden zongen we samen dat lied. We zeiden de mooie dichtregels op: "strooi uit mijn as.." We strooiden bloemen mee en kruiden. We bliezen de uitgebloeide paardenbloemen uit als zaad voor de toekomst. Want ook de beweging van het uitstrooien van de as voelde alsof ik aan het zaaien was. Ik liet vrij, ik gàf het vrij..,
tranen van ontroering rolde uit onze ogen, maar het gaf een intens diep vrij en blij gevoel. Ik kon zo de verbinding voelen met Ben zijn energie en met alle leven.., zee en wolk, hemel en aarde, God en mens, dood en leven. Ik voelde dat ik een heilige beweging maakte. Ik voelde dat ik met deze beweging boven mijn kleine mens zijn uitsteeg. Precies zoals ik ook vanuit liefde tegen Ben had kunnen zeggen; 'ga maar, het is goed, ga maar lief'.., kon ik nu zijn stof vrijgeven aan wolk en zee en land en lucht, naar alle windrichtingen. Ik maakte hiermee een cirkel rond, zo voelde het. Het voelde niet dat ik iets afsloot, dat is niet het woord, het voelde rond gemaakt, compleet, vrij, vrij.. voor een volgende stap, een volgende beweging.
Comments